Klasyfikowanie galaktyk na podstawie zdjęć z teleskopu Hubble (Galaxy Zoo), odtwarzanie historycznych zapisów pogody na podstawie logów okrętów wojennych (Old Weather), czy odczytywanie zapisków na antycznych papirusach, które przeleżały ponad dwa tysiąclecia w piaskach Egiptu (Ancient Lives). Te fascynujące projekty badawcze łączy fakt, że większość zaangażowanych w nie badaczy jest wolontariuszami, którzy poświęcają na pracę swój wolny czas.
Te i podobne inicjatywy, z którymi można zapoznać się między innymi na stronie Zooniverse, określa się wspólnym mianem nauki obywatelskiej. Zjawisko to było tematem pierwszego, plenarnego spotkania z cyklu „TOK Blok”, zorganizowanego dla całego rocznika IB 1, które odbyło się 3 października 2013 roku w naszej szkole. Celem cyklu „TOK Blok” jest otwarcie szkoły na kontakty z ludźmi nauki, kultury i przedstawicielami życia społecznego.
Ideę nauki obywatelskiej przybliżył Marcin Grynberg z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk, były nauczyciel z naszego liceum.
– Celem tych projektów jest uzyskanie jak największej liczby danych naukowych – mówił Marcin Grynberg – Jest to możliwe właśnie za sprawą wciągnięcia do badań zwykłych obywateli, którzy wspierają wysiłki zawodowych naukowców.
Dodał także, że dzięki takiemu zaangażowaniu, rośnie świadomość ludzi, czym jest nauka. Poza tym, tłumaczył Marcin Grynberg, dzięki uczestnictwu w projektach nauki obywatelskiej, można nauczyć się formułowania problemów i ich rozwiązywania, a także planowania eksperymentów i pracy zespołowej.
– Możliwość dołożenia własnej cegiełki do zasobu wiedzy ludzkości, daje także poczucie uczestnictwa w czymś ważnym – podkreślił Marcin Grynberg.
W spotkaniu „TOK Blok” wzięli udział także Mikołaj Zapalski, paleontolog z Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego i nauczyciel biologii, a także Wojciech Iwanicki, absolwent naszej szkoły, który obecnie studiuje fizykę oraz filozofię na Uniwersytecie Warszawskim.
Czekamy na wasze pytania, pomysły na nowe projekty nauki obywatelskiej!
Następne spotkanie plenarne z cyklu „TOK Blok” będzie poświęcone współczesnym formom kontroli nad społeczeństwem. Szczegóły wkrótce.
BM
